Kongres kobiet w Berlinie

Na zaproszenie Margot Papenheim w dniach 15-16 czerwca 2018 goście z Polski Katarzyna Luc, Anna Mużdżak i Waldemar Radacz uczestniczyli w Berlinie w kongresie zorganizowanym z okazji 100-lecia ewangelickiej pracy kobiet, 100-lecia praw wyborczych dla kobiet i 10-lecia istnienia organizacji Evangelische Frauen in Deutschland.

Program rozpoczął się od nabożeństwa w kościele Martin Luther-Kirche, w którym uczestniczyły kobiety w Niemiec, Szwajcarii, Austrii i goście z Polski. Rozważanie zostało oparte na tekście przewodnim nabożeństwa z Ew. Mateusza 5,14-16 „Wy jesteście światłością świata”. Na koniec nabożeństwa wszyscy odmówili credo: „Bóg jest światłem i wy jesteście światłem”.
Następnie goście udali się do ośrodka spotkań imigrantów „Refugio”, gdzie odbywały się obrady. Gośćmi były osoby prominentne z Kościoła i polityki, przedstawicielki organizacji Evangelische Frauen in Deustschland, organizacji wchodzących w jej skład oraz krajowych i zagranicznych organizacji zaprzyjaźnionych,  osoby pracujące w nich na etacie i honorowo.

Zebranych powitała prezes Kościoła Ewangelickiego Westfalii i zastępca przewodniczącego Rady Kościołów Ewangelickich w Niemczech ks. Annette Kurschus. Wskazała na znaczenie pracy kobiet ewangelickich i ich zaangażowanie  w sprawę równości płci wobec prawa. Mówiła o specyfice pracy kościelnej i coraz częstszym zajmowaniu kierowniczych stanowisk w Kościele przez kobiety.Następnie głos zabrała Caren Marks parlamentarna sekretarz stanu w Federalnym Ministerstwie do Spraw Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży. Z uznaniem mówiła o zaangażowaniu kobiet ewangelickich w prace na wielu płaszczyznach, dużym zaangażowaniu w pomoc imigrantom, proteście przeciw dużemu ryzyku zubożenia kobiet.  Następnie ks. Suzanne Kahl-Passoth, przewodnicząca Ewangelickich Kobiet w Niemczech podkreśliła współpracę z 39 organizacjami członkami, czyli aktywną obecność EFiD na wielu polach.

Mówiąc o ekumenizmie szukano odpowiedzi jak ten temat jest wdrażany w życie i stosowany w Niemczech. W tym punkcie była również mowa o pojednaniu polsko-niemieckim i współpracy z Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie, gdzie przez dziesiątki lat przyjeżdżały wolontariuszki do pracy w ogrodzie i na oddziałach szpitala.

Waldemar Radacz odczytał pismo przygotowane przez dk. Halinę Radacz, która ze względu na inne zobowiązania nie mogła brać udziału w tym kongresie. Zaangażowanie ewangelickich kobiet w sprawiedliwość płciową dotyczy także teologii. Powołano do życia studia zaoczne: „Teologia świadoma płci”. Słuchaczami było ponad 1000 kobiet oraz kilku mężczyzn ze wszystkich krajowych Kościołów ewangelickich.

W tym miejscu poruszono sprawę przemocy wobec kobiet i dziewczynek i walki z jej  przyczynami.  Podkreślono, że wykorzystywanie dzieci jest problemem i należy dążyć do tego, aby stało się to sprawa polityczną.

Na zadane pytanie: Jak kobiety ewangelickie mają się przebić? Padła odpowiedź, że na początku muszą się zastanowić, gdzie chcą działać, nowe miejsca pracy powodują, że dokonują się w nich zmiany.  Kobiety powinny zajmować pozycje i informować o tym fakcie społeczeństwo.Obecnie w parlamencie niemieckim jest 31% kobiet, ale o równouprawnienie należy walczyć ciągle.

Pomiędzy dyskusjami przygrywał zespół kobiecy, który miał w repertuarze współczesne szlagiery i pieśni kościelne.

Piątkowe spotkanie zakończono wspólną kolacją.

W sobotę na rozpoczęcie dnia wystąpiła: dr Gizela Matthiae, niemiecka teolożka i klaun, która w dowcipny i prześmiewczy sposób wprowadziła nas w kobiece tematy. Następnie wysłuchaliśmy trzech ekspertek, które w paru minutach miały nas zachęcić do wzięcia udziału w ich zajęciach: sieć/powiązania, władza, ciało.

Te trzy pojęcia są centralnymi słowami określającymi pola działania kobiet w Kościele. Od 100 lat kobiety wiedzą jak niezwykle ważne jest tworzenie sieci wzajemnych powiązań. Kobiety krytykują tradycyjnie przyjętą w teologii i Kościele  definicję władzy. Kwestionują  płciowy i hierarchiczny podział, który intelekt, umysł uważa za czynnik „męski”, zaś ciało określa jako  czynnik „żeński”.

Głównymi referentkami kongresu były: prof. dr Ilona Nord (teolożka), dr Heidi Witzig (historyczka i aktywistka) dr Mithu Sanyal (kulturoznawczymi, dziennikarka). Wypowiedziały się na trzy tematy przedstawione w tytule kongresu i naświetliły je z perspektywy podziału na stereotypowe podejście do płci.

Dr Heidi Witzig przedstawiła szwajcarski projekt „Rewolucja babć“. Jest to ruch mający na celu wzajemne wspieranie i solidarność kobiet, starszych kobiet, które są  lepiej lub słabiej uposażone, zdrowsze  lub  potrzebujące opieki. Ruch ten wzywa do wspólnego buntu. Prelegentka ostro skrytykowała pogardliwe podejście społeczeństwa do starszych kobiet. Mówiła, że dotyczy to także kościoła ewangelickiego, dlatego konieczne jest zwrócenie uwagi na ten problem i traktowanie starszych z szacunkiem.

Dr Mithu Sanyal mówiła o gwałcie i pojęciu „ofiary“. Krytycznie odniosła się do stereotypowego obrazu ofiary i jej zachowania się. Uważane są za osoby żyjące w traumie, niezależnie od tego, czy same się tak postrzegają.

Kongres dał możliwość bliższego zapoznania się z tymi trzema tematami poprzez udział w warsztatach, gdzie dyskutowano i pracowano kreatywnie.
Grupa polska wybrała zajęcia prowadzone przez dr Heidi Witzig ze Szwajcarii, która opowiadała o „rewolucji babć” i niezwykłej aktywności starszych kobiet, których znajomość sięga roku  1968.
Po wczesnym obiedzie  uczestniczyliśmy w  warsztatach: „Wasze – ciało świątynia Świętej Siły Ducha: uświęcone i zagrożone” oraz „Klaunowanie w sztuce tworzenia sieci”.
Na zakończenie kongresu został wyświetlony film, który powstał z nagrań dokonywanych

w trakcie kongresu.Żegnaliśmy się z uczestniczkami tak jakbyśmy się z nimi dobrze znali i zapraszaliśmy na nasze wrześniowe Forum Kobiet.

Relacja zdjęciowa z kongresu

tekst: Katarzyna Luc